Naam Altena

Nu stuitte ik onlangs op een verwante naam : Alting. Deze naam heeft dezelfde betekenis als Altena, navolgers/nageslacht van Alt. En wat betekent Alting dan? In de middeleeuwen was in de Scandinavische wereld de hoogste macht in de staat de Alting, de vergadering van vrije mannen. Daarboven stond een koning wiens titel overerfde op de oudste zoon, maar de besluitvorming vond plaats in de Teng. In Noorwegen zien we dan dat hieruit het parlement voortkwam en in IJsland heet het parlement nu nog Alting. Een Teng/Ting is vergelijkbaar met een Ding zoals de Saksen die kenden en bijvoorbeeld bij Widukind bekend was. Daar was het een soort volksvergadering waar de besluiten en rechtspraak besproken werd. Bij de friezen komen we bij achternamen niet de uitgang -ing tegen, maar -na en het lijkt dus aannemelijk dat we in Friesland de Altena's mogen zien als de regering van de Koning. We zien bijvoorbeeld nu in Makkum een boerderij Altena, welke op het land lag wat in de volksmond de Altena's heette. Het was altijd vreemd dat dat zo genoemd werd, maar nu is duidelijk waarom. Deze Altena's in Makkum zouden wel eens de Altena's van Westergo geweest kunnen zijn. Altena bij Dokkum zou die van Oostergo geweest kunnen zijn.En dan hebben we nog een Altena buiten de poort van Groningen en bij Delft en misschien ook bij Hamburg en Antwerpen?

Als we ons dit willen voorstellen dan krijgen we een aardig beeld van de bestuurlijke gang van zaken in het oude Friesland. De koning was de baas, de opperaanvoerder van het leger, maar uiteindelijk verantwoording verschuldigd aan de Altena's. Dit lijkt een goed model om de successen van de Friezen te verklaren. Iedere vrije fries had zijn eigen terp met boerderij en daaromheen familie en personeel. Samen zorgden ze voor hun eigen welvaart en verdediging. Maar ook in groter verband konden ze nu goed samenwerken omdat ze geleid werden door een koning, maar (via een afvaardiging) allen invloed hadden op het beleid. Economische voordelen die ze gezamenlijk bemachtigden kwamen zo ook ten goede aan de gehele friesche gemeenschap en niet alleen aan de (familie van ) de koning. Mogelijk dat buitenlandse bezittingen zo in eigendom en onder bestuur van deze Altena's kwamen en zij voor de verdeling van de inkomsten zorgden en ook konden zorgen voor zetbazen ter plaatse. Voorwaar de kontouren van een multinational met franchisers!

Waarschijnlijk zullen in deze vergadering van vrije friezen de rijke families en met name de familie van de koning het uiteindelijk toch meer voor het zeggen gekregen hebben. Zo zien we in de Frankische tijd dat er graven aangesteld werden welke uit die rijkere families gerecruteerd werden, zoals de Gerulfingen. Ook blijkt de familie van bisschop Liudger rijk te zijn geweest en meerdere bezittingen in het huidige Duitsland gehad te hebben. Ook kennen we het voorbeeld van Folker welke door het gehele huidige Nederland bezittingen had en mogelijk tot een van die rijke families behoorde. Blijft natuurlijk nog de vraag open of de vele voorkomen's van de naam Altena terug te voeren zijn op de Altena's als bestuur van Friesland en het dan op een fries 'staatsbezit' duidde of dat bepaalde personen deze titel naar zich toe getrokken hadden en die Altena's dan tot hun persoonlijke bezittingen hoorden...


Created: 2015-11-30 22:47:11